Warszawa, 15.03.2008 r.

Komunikat nr 2     

Grupy Roboczej Środowisk Opozycji Antykomunistycznej w sprawie projektu ustawy „o uprawnieniach kombatantów…”        

    W dniu 15 marca 2008 r. w Warszawie, w siedzibie Stowarzyszenia Wolnego Słowa odbyło się, zorganizowane przez Grupę Roboczą, spotkanie dyskusyjne przedstawicieli środowisk i organizacji działaczy opozycji i podziemia solidarnościowego oraz ofiar represji PRL z całej Polski.

 Celem spotkania było zebranie wniosków i opinii na temat projektu ustawy „o uprawnieniach kombatantów, uczestników walki cywilnej lat 1914-1945, działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej oraz niektórych ofiar represji systemów totalitarnych”, autorstwa Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

  Większość zebranych uznała, że choć projekt ustawy nie spełnia wszystkich oczekiwań zainteresowanych i wymaga koniecznej poprawy, to jest to jednak pierwsza od 1990 r. realna propozycja władz państwowych zmierzająca do uznania zasług i udzielenia pomocy tym, którzy poświęcając się działalności podziemnej na rzecz wolności, znaleźli się obecnie
w trudnej sytuacji życiowej. Ustawa ta, pozwoli nareszcie systemowo poprawić sytuację materialną osób represjonowanych a także pozwoli na uhonorowanie ich zasług w walce
o demokratyczna i wolną Polskę. Jest to tym bardziej niezbędne, a dla działaczy dawnej opozycji tym bardziej bolesne, że do tej pory beneficjentami przemian po 1989 roku byli głównie funkcjonariusze służb bezpieczeństwa oraz aparatu partii komunistycznej zwalczających działania na rzecz wolnej i niepodległej Polski.Wysokość przyznawanych im wielotysięcznych emerytur i rent, w porównaniu do pozostających dziś często bez pracy
i prawa do elementarnie godnych świadczeń działaczy opozycji, budzi nasz najwyższy sprzeciw.

W tym miejscu chcemy też podziękować Januszowi Krupskiemu, kierownikowi Urzędu
ds. kombatantów i osób represjonowanych, za jego konsekwentne działania zmierzające
do powstania projektu nowej ustawy.

 Podczas spotkania zgłoszono następujące uwagi do projektu ustawy:

- nie uwzględniono osób internowanych w jednostkach wojskowych na podstawie rozkazu Szefa Sztabu Generalnego

- nie uwzględniono działaczy i osób represjonowanych NSZZ Solidarności Rolników Indywidualnych oraz ruchu założycielskiego Związku Zawodowego Funkcjonariuszy MO

- zbyt niski wymiar świadczeń i ich uznaniowość.

A ponadto wnioski:

1. Zamiast dodatku kombatanckiego (art.14) i kompensacyjnego (art.25 ust.2 pkt 2) oraz

    ryczałtu energetycznego (art.25 ust.2 pkt 3) wypłacanego emerytom i rencistom, ustalić

    jeden dodatek kombatancki, w wysokości łącznej trzech powyższych świadczeń

    (propozycje 300 do 500 zł), przysługujący osobom uprawnionym, z chwilą przyznania

    uprawnień. A więc nie tylko emerytom i rencistom, lecz wszystkim osobom uprawnionym

   (art.1)

2. Świadczenie specjalne (art.20) powinno być przyznawane osobom uprawnionym w

    wysokości wyrównującej otrzymywany dochód do wysokości średniej emerytury, renty

    lub wynagrodzenia.

3. W art.6 ust.1 pkt 1 lit.e dodać: „oraz obozach wojskowych zorganizowanych na rozkaz

    Szefa Sztabu Generalnego LWP z dn.26.10.1982 r.”

    W projekcie ustawy wymieniono tylko osoby internowane na podstawie dekretu
     z 12.12.1981 r. o stanie wojennym, natomiast pominięto osoby internowane na podstawie

     wymienionego wyżej rozkazu, m. in. 300 działaczy Solidarności z terenu Pomorskiego

     Okręgu Wojskowego, których internowano w obozie w Chełmnie.

4. W art.12 dodać, że wysokość domniemanego wynagrodzenia (w przypadku braku

     udokumentowania, np. praca w podziemnym wydawnictwie, uwięzienie), w okresie

     prowadzenia działalności opozycyjnej lub podlegania represjom, zaliczonym jako okres

     składkowy do emerytury, wylicza się na podstawie wcześniejszych zarobków lub w

     wysokości średniej krajowej z dnia uzyskania uprawnień , wybierając wariant korzystniejszy.

5. W art.12 dodać, że dotyczy on, oprócz osób otrzymujących emerytury lub renty z Funduszu

    Ubezpieczeń Społecznych, także osób otrzymujących te świadczenia na podstawie

     przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym Policji (z Zakładu Emerytalno-Rentowego 

     MSW i A) oraz o zaopatrzeniu emerytalnym rolników (KRUS). Odpowiednie zmiany w

     pozostałych artykułach.

6. Osoby represjonowane, chore przewlekle, powinny otrzymać uprawnienia do bezpłatnych

    leków.

7. W art.5 skrócić okres wymaganej do uzyskania uprawnień działalności opozycyjnej z 12 do

    6 miesięcy.

8. W art.6, określającym, kto jest ofiarą represji, treść ust.1 pkt.7 zamienić na: „osoby, które w l.1956-1989 brały udział w zbiorowych wystąpieniach wolnościowych na rzecz odzyskania przez Polskę suwerenności, niepodległości i respektowania praw człowieka lub prowadziły działalność o której mowa w art.5 przez okres co najmniej 6 miesięcy i w związku z tym zostały zwolnione dyscyplinarnie z pracy.”

9. W art.9 dodać, że udzielenie dodatkowego urlopu osobom uprawnionym, pozwala pracodawcy na odliczenie odpowiednio składki na właściwy fundusz

10. W art.10 okres ochronny przed zwolnieniem przedłużyć do 4 lat i uzależnić od zgody Kierownika Urzędu ds. Kombatantów

12. Dodać uprawnienie do przejścia na emeryturę po 30 lub 35 latach pracy, bez względu na wiek uprawnionego

13. W art.15, dotyczącym zasad przyznawania świadczeń w trybie wyjątkowym,  słowa „może być przyznawana w drodze wyjątku” zastąpić słowami „przyznawana jest”.

14. Wszędzie tam, gdzie projekt ustawy przyznaje uprawnienia do świadczeń najniższych, wpisać świadczenia w wysokości średniej krajowej (emerytury, renty, wynagrodzenia)

15. Świadczenie specjalne z art.20, powinno  być przyznawane w takiej wysokości, aby uzupełnić dochody do wysokości średniej krajowej.

16. Ustalić zasady  określające sposób ustalania okresów działalności i podlegania  

      represjom.

17. Określić w ustawie termin wydania przepisów wykonawczych na 3 miesiące.

18. Wprowadzić możliwość opiniowania przez środowiska kombatanckie i dawnej opozycji kandydatów na kierownika Urzędu ds. Kombatantów.

19. Wprowadzić generalny zapis o nieprzedawnianiu roszczeń wynikających z konsekwencji

      działalności opozycyjnej.

20. Określić dokładne zasady weryfikacji uprawnień kombatanckich, aby uniemożliwić 

      powstawanie tzw. „nowych kombatantów”.

  Na podstawie tych postulatów, Grupa Robocza opracuje wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów, wnosząc o dokonanie odpowiednich zmian w projekcie ustawy.

Grupa Robocza apeluje do prezydenta Lecha Kaczyńskiego, Premiera Donalda Tuska, Marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego oraz  do Marszałka Senatu Bogdana Borusewicza - działaczy opozycji i podziemia z czasów PRL - o jak najszybsze uchwalenie projektu ustawy kombatanckiej, tak aby mogła ona wejść w życie w 2009 roku w 20-tą rocznicę obalenia komunizmu.

  Ponadto, w dyskusji poruszono problem uhonorowania pracowników Radia Wolna Europa oraz zgłoszono (Solidarność Walcząca) uwagi do ubiegłorocznej nowelizacji ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych.

   Uczestnicy dyskusji, wielokrotnie podkreślali, że po raz pierwszy doszło do spotkania przedstawicieli tak różnych środowisk opozycji antykomunistycznej, poświęconego problemom od lat nurtującymi te środowiska i nie rozwiązanymi. Wyrażano nadzieję, że będzie to początek integracji ponad podziałami politycznymi i światopoglądowymi. Grupa Robocza wspólnie z SWS zobowiązała się do organizowania spotkań środowisk dawnej opozycji antykomunistycznej i podziemia solidarnościowego przynajmniej raz na kwartał. Podczas spotkań będą omawiane najważniejsze problemy naszych środowisk i formułowane postulaty wobec władz publicznych.

   W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele:

1. Stowarzyszenie Wolnego Słowa,

2. Stowarzyszenie Internowani.pl,

3. Stowarzyszenie Osób Internowanych „Chełminiacy 1982”,

4. Stowarzyszenie Byłych Funkcjonariuszy MO Represjonowanych Za Działalność

     Związkową i Polityczną w l.1981-1989 „Godność” ,

5. środowisko kobiet internowanych w Gołdapi,

6. Stowarzyszenie Świętokrzyski KOS,

7. Rada Parafialnej Byłych Internowanych i Więźniów Politycznych,,

8. NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych,

9. Związek Stowarzyszeń Osób Represjonowanych w Latach 1980-1990 im. Ks. Jerzego 

    Popiełuszki – Gdańsk i Wrocław

10. Solidarność Walcząca,

11. Ruch Wolnych Demokratów,

12. Solidarność Baza,

13. Solidarność MZAiTW Warszawa,

14. Solidarność PKNM i J Warszawa,

15. Stowarzyszenie Represjonowanych Regionu Konin,

16. Porozumienie Prasowe Solidarność Zwycięży

17. Niezależne Zrzeszenie Studentów

18. Niezależna Oficyna Wydawnicza,

19. Stowarzyszenie Osób Więzionych,

20. Ogólnopolski Komitet Oporu Rolników

21. Kluby Służby Niepodległości,

22. Federacja Młodzieży Walczącej,

23. Solidarność Internowanych - Kielce,

24. Grupy Oporu,

25. Radio Wolna Europa,

26. Stowarzyszenie Osób Represjonowanych Hrubieszów’81

27. Encyklopedia Solidarności,

28. Internowani Białołęka,

29. Związek Więźniów Politycznych 81-89 Australia- Legion Polski,

30. Internowane Kobiety.

                                       Grupa Robocza Środowisk Opozycji Antykomunistycznej

                                       Maria Domachowska, Wojciech Borowik, Wiktor J. Mikusiński,

                                       Krzysztof Stasiewski, Bogumił Sielewicz, Józef Pintera